گذشته التزامی و گذشته جاری هر دو از زمانهای گذشته در زبان فارسی هستند، اما تفاوتهای مشخصی دارند که به شرح زیر است:
1. **گذشته جاری (گذشته استمراری)**:
- به وضعیتی اشاره دارد که در گذشته شروع شده و همچنان ادامه دارد.
- ساختار این زمان معمولاً به صورت "فعل بودن" در گذشته + فعل اصلی در حال انجام است.
- مثال: "من در آن زمان مشغول مطالعه بودم."
2. **گذشته التزامی**:
- نشاندهنده شرایط یا وضعیتی است که در گذشته اتفاق افتاده اما دارای شرطی است. به عبارت دیگر، آن فعل با قید شرط یا امری مرتبط است.
- ساختار این زمان معمولاً به صورت "اگر" یا "ای کاش" یا جملات شرطی به همراه فعل در گذشته میباشد.
- مثال: "اگر تو در آن زمان درس میخواندی، حالا نمرهات بهتر بود."
به طور خلاصه، **گذشته جاری** نشاندهنده ادامهی یک عمل در گذشته و **گذشته التزامی** بیانگر یک شرط یا موقعیت ممکن در گذشته است.